CO TO JEST MAŁŻEŃSTWO?
Małżeństwo można określić jako instytucję prawną zawartą pomiędzy obojgiem ludzi odmiennej płci, którzy złożyli dobrowolne i zgodne oświadczenie woli o wstąpieniu w związek małżeński. Każdy z małżonków ma równe prawa i obowiązki, co bezpośrednio wynika z art. 23 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, który stanowi: „Małżonkowie mają równe prawa i obowiązki w małżeństwie. Są obowiązani do wspólnego pożycia, do wzajemnej pomocy i wierności oraz do współdziałania dla dobra rodziny, którą przez swój związek założyli.”
JAKIE SĄ PRZESŁANKI ROZWODU?
W przypadku, gdy jeden z małżonków nie wypełnia swoich obowiązków wówczas najczęściej dochodzi do rozpadu małżeństwa. Do najczęstszych przesłanek rozpadu małżeństwa zaliczyć należy alkoholizm, zdrada małżeńska, przemoc fizyczna i psychiczna, długotrwała rozłąka, oraz niezgodność charakterów.
W sytuacji, gdy dochodzi do rozpadu małżeństwa i brak jest widoków na przyszłość, co do powrotu małżonków do wspólnego pożycia oraz utrzymania małżeństwa, wówczas zachodzą przesłanki do złożenia pozwu o rozwód. Zgodnie z Kodeksem Rodzinnym i Opiekuńczym, jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód. (art. 56 § 1 KRO)Za zupełny i trwały rozkład pożycia należy rozumieć ustanie wszelkich więzi łączących małżonków do których zaliczamy:
- więzi duchowe,
- więzi fizyczne,
- więzi gospodarcze.
ROZWÓD, A WIĘZI GOSPODARCZE.
Niekiedy wystarczy do uznania, że rozkład małżeństwa nastąpił, gdy brak jest więzi fizycznych i duchowych, pomimo istnienia elementów więzi gospodarczej. Rozkład pożycia i trwałość tego rozkładu są elementami, które muszą występować jednocześnie. Może wystąpić sytuacja, gdy rozkład pożycia nastąpił, lecz nie jest on trwały. Taka sytuacja wystąpi, gdy doszło do rozkładu pożycia wskutek zdrady małżeńskiej, lecz wszystkie okoliczności sprawy i charakter małżonków wskazuje, że małżonkowie powrócą w niedługim czasie do pożycia. W takim przypadku brak jest przesłanek do orzeczenia rozwodu.
KIEDY SĄD ODMÓWI ROZWODU?
Sąd podejmie decyzję, że rozwód nie zostanie orzeczony, gdy żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia. Oczywiście istnieją wyłączenia od tej zasady. Po pierwsze, gdy drugi z małżonków wyrazi zgodę na rozwód. Po drugie, gdy odmowa współmałżonka na rozwód sprzeczna będzie z zasadami współżycia społecznego. W rzeczywistości to na małżonku żądającym rozwodu będzie spoczywał obowiązek wykazania naruszenia zasad współżycia społecznego przez współmałżonka, który nie zgadza się na rozwód. Podobnie sąd odmówi rozwodu, gdy w jego skutek, miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci. W konsekwencji posiadania małoletnich dzieci konieczne jest wykazanie, że orzeczenie rozwodu nie wpłynie negatywnie na ich dobro. Zwłaszcza na rozwój emocjonalny, psychiczny i fizyczny, czy poznawczy. Sąd może również odmówić rozwiązania małżeństwa z innych powodów, jeżeli wydanie takiego orzeczenia byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
KIEDY I JAK SĄD USTALA WINĘ PRZY ROZWODZIE?
Zasadą jest, że sąd orzekając rozwód stwierdza również, który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia. Może również orzec, że winę w rozkładzie pożycia ponoszą oboje małżonkowie. Na zgodne żądanie małżonków o zaniechanie stwierdzenia winy, sąd wyda wyrok w którym nie będzie określał winy. W takiej sytuacji wyrok będzie taki, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy.
Może również zaistnieć sytuacja, gdzie jeden z małżonków żąda rozwodu, zaś drugi nie zgadza się na rozwód. Wówczas sąd będzie prowadził postępowanie w kierunku ustalenia winy w rozkładzie pożycia. Przy czym to na stronach postępowania będzie spoczywał obowiązek wykazania rozkładu pożycia, bądź nie, oraz wykazania winy. W opisywanym przypadku, sąd w wyroku oprócz orzeczenia rozwodu wskazuje również o winie rozkładu pożycia.
Należy zaznaczyć, że sąd, który ustala winę przy rozwodzie nie miarkuje zawinienia małżonków. Nie ustala, który z nich i w jakim stopniu przyczynił się do rozpadu małżeństwa. Wystarczy, że jeden z małżonków przyczynił się w niewielkim procencie do rozpadu małżeństwa, a drugiego wina jest przeważająca. Wówczas sąd orzeknie winę obu małżonków w rozpadzie małżeństwa. By sąd orzekł winę jednego z małżonków należy wykazać, że to on ponosi wyłączną winę w rozpadzie małżeństwa.
JAK PRZEPROWADZIĆ ROZWÓD BEZ WINY?
Najszybciej zostanie rozwiązane małżeństwo, gdy oboje małżonkowie są zgodni, co do orzeczenia rozwodu bez winy. W takim przypadku należy wnieść pozew o rozwód bez orzekania o winie. Pozwoli to na szybsze rozwiązanie związku małżeńskiego bez negatywnych emocji związanych z postępowaniem sądowym. Postępowanie ze stwierdzeniem winy jest postępowaniem, gdzie należy powołać wszystkie dowody celem wykazania winy małżonka. Niewątpliwie wiąże się to często z ujawnieniem szczegółów życia prywatnego, intymnego i rodzinnego małżonków. Bezsprzecznie w każdym z rodzajów postępowania o rozwód należy wykazywać przed sądem rozkład pożycia małżeńskiego wszelkimi dowodami. Przede wszystkimi takimi dowodami będą np. dowód z dokumentów prywatnych, ze świadków, ze zdjęć itp. Przy zgodnym stanowisku małżonków o rozwiązaniu małżeństwa bez orzekania o winie, sąd może ograniczyć postępowanie dowodowe jedynie do przesłuchania stron. Wskazać należy, że najłatwiej jest się rozwieść małżonkom nie posiadającym dzieci lub posiadającym dzieci pełnoletnie.
JAKI JEST TERMIN NA ZŁOŻENIE POZWU O ROZWÓD?
Wniesienie pozwu o orzeczenie rozwodu jest uprawnieniem i prawem osobistym każdego z małżonków, które nie jest ograniczone w czasie – terminem. Oznacza to, że każdy z małżonków może w każdym czasie żądać rozwiązania związku małżeńskiego przez sąd. Nawet, gdy przesłanki do orzeczenia rozwodu powstały kilka lat wstecz przed wniesieniem pozwu.
Wszelkie dodatkowe informację uzyskają Państwo kontaktując się z Kancelarią.
radca prawny Paweł Szkil
