1. JAK ODZYSKAĆ SPADEK?
Poruszany problem dotyczy wydania spadku, co często określane jest potocznie jako odzyskanie spadku. Zdarza się, że spadkobierca pomimo, że nabył spadek to nie może rozporządzać spadkiem lub wchodzącymi w skład spadku poszczególnymi przedmiotami. Taka sytuacja może zaistnieć zarówno odnośnie nieruchomości, jak i rzeczy ruchomych – poszczególnych przedmiotów.
Zgodnie z art. 1029 § 1 kodeksu cywilnego, spadkobierca może żądać, aby osoba, która włada spadkiem jako spadkobierca, lecz spadkobiercą nie jest, wydała mu spadek. To samo dotyczy poszczególnych przedmiotów należących do spadku.
Roszczenie o wydanie spadku lub jego poszczególnych składników kierowane jest przeciwko osobie, która twierdziła, że jest spadkobiercą (rzekomy spadkobierca). Czyli przypisywała sobie prawa do spadku. Ponadto osoba ta musi władać spadkiem lub poszczególnymi jego przedmiotami. Są to dwie przesłanki, które muszą istnieć łącznie, by móc żądać wydania spadku.
Uprawnionym do żądania wydania spadku z art. 1029 § 1 kc, jest:
- spadkobierca,
- spadkobierca pierwotnego spadkobiercy,
- nabywca spadku lub udziału w spadku,
- wykonawca testamentu zarządzający spadkiem,
- kurator spadku,
2. W JAKI SPOSÓB DOCHODZIĆ WYDANIA, ODZYSKANIA SPADKU?
Roszczenie o wydanie spadku realizowane jest poprzez wniesienie pozwu o wydanie spadku. Pozew kierowany jest przeciwko rzekomemu spadkobiercy, który włada spadkiem lub poszczególnymi jego przedmiotami. Spadkobierca, który chce odzyskać spadek, musi udowodnić, że jest spadkobiercą. Czyli musi wykazać tytuł swego powołania do spadku. Najpewniejszym będzie przedstawienie stwierdzenia nabycia spadku. Kolejnym istotnym elementem jest opisanie przedmiotów spadkowych objętych pozwem o wydanie spadku. Należy również wykazać, że spadkodawca w chwili śmierci miał nad nimi władztwo. Przy czym w sprawach o wydanie rzadko się zdarza, aby kwestionowano, że dany majątek spadkowy objęty pozwem o wydanie spadku nie był w posiadaniu spadkodawcy w chwili śmierci. Na osobie żądającej wydania spadku, czyli na powodzie spoczywa również obowiązek wskazania wartości spadku objętego żądaniem wydania. W takim przypadku należy podać jego wartość rynkową .
W postępowaniu o wydanie spadku określanym również jako ochrona dziedziczenia, spadkobiercy przysługują wobec władającego spadkiem także roszczenia uboczne. Do nich zaliczyć należy:
- odszkodowanie za zużycie, utratę lub pogorszenie przedmiotu spadku,
- wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy,
- żądanie wydania pożytków jaka rzecz przyniosła,
- żądanie wydania równowartości zużytych pożytków z rzeczy.
3. CZY ROSZCZENIE O WYDANIE SPADKU ULEGA PRZEDAWNIENIU?
Roszczenie o ochronę dziedziczenia, czyli o wydanie spadku ulega przedawnieniu na zasadach ogólnych wynikających z art. 118 kc. Zatem stosownie do zapisów tego przepisu okres przedawnienia dla tego rodzaju roszczenia wynosi 6 lat.
Art. 118 kodeksu cywilnego wskazuje, jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi sześć lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata. Jednakże koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata.
Przedawnienie roszczenia o wydanie spadku nie oznacza jeszcze, że uprawniony nie może dochodzić swoich praw celem odzyskania spadku w związku z przedawnieniem roszczenia. Musi się jednak liczyć, że w postępowaniu sądowym pozwany może się bronić zarzutem przedawnienia. Wówczas, gdy pozwany, czyli rzekomy spadkobierca podniesie zarzut przedawnienia, sąd oddali powództwo.
Wszelkie dodatkowe informacje odnośnie separacji uzyskają Państwo kontaktując się z Kancelarią.
radca prawny Paweł Szkil
