ZACHOWEK
1. CO TO JEST ZACHOWEK?
Zachowek najogólniej to nic innego, jak roszczenie pieniężne. Przysługuje spadkobiercom w związku z pozbawieniem ich majątku spadkowego. Zarówno wskutek zapisów testamentowych oraz w wyniku dokonanych darowizn przez zmarłego za jego życia.
2. KTO JEST UPRAWNIONY DO ZACHOWKU?
Spadkobiercy, którzy zostali pozbawieni majątku spadkowego mogą dochodzić zachowku. Roszczenie o zapłatę zachowku powstaje po śmierci spadkodawcy i nabyciu spadku przez spadkobierców powołanych do spadku. Roszczenie o zapłatę zachowku stanowi jakoby substytut majątku spadkowego, który przypadałby spadkobiercom. Przy czym zachowek nigdy nie stanowi równowartości majątku spadku, którego zostali pozbawieni spadkobiercy. Dzieciom, małżonkowi oraz rodzicom przysługuje zachowek w wysokości połowy wartości udziału w spadku. W sytuacji, gdy uprawnionym jest osoba stale niezdolna do pracy lub uprawnionymi są małoletnie dzieci przysługuje im wówczas zachowek stanowiący dwie trzecie udziału spadkowego. Przy ustalaniu udziału spadkowego będącego podstawą do obliczania zachowku uwzględnia się spadkobierców niegodnych dziedziczenia oraz spadkobierców, którzy spadek odrzucili. Zatem do obliczenia przysługującego udziału spadkowego i tym samym ustalenia zachowku przyjmuje się, że osoby te również uczestniczą w spadku zgodnie z ogólnymi regułami ustawowymi. Pomija się natomiast spadkobierców, którzy zrzekli się dziedziczenia albo zostali wydziedziczeni.
3. JAK DOCHODZIĆ ROSZCZEŃ O ZAPŁATĘ ZACHOWKU?
W przypadku braku porozumienia pomiędzy uprawnionym do zachowku, a spadkobiercą, uprawniony może skierować sprawę do sądu. Uprawniony do zachowku może również wytoczyć pozew o zachowek przeciwko obdarowanemu, lecz nie każdemu. Celem realizacji roszczenia o zachowek uprawniony powinien wystąpić z żądaniem zapłaty odpowiedniej kwoty pieniężnej, która stanowi wartość zachowku. Zatem żądając zapłaty zachowku, uprawniony określa kwotę roszczenia. Kwota roszczenia wynika z wartości spadku i dokonanych darowizn. Przy czym osoba występująca o zachowek nie wszystkie darowizny może uwzględniać przy obliczaniu zachowku. Przy wyliczeniu roszczenia uprawniony nie może uwzględniać drobnych darowizn zwyczajowo w danych stosunkach przyjętych.
4. JAKI JEST TERMIN PRZEDAWNIENIA ZACHOWKU?
Zachowek jak każde roszczenie pieniężne ulega przedawnieniu. Osoba, która zamierza wystąpić z roszczeniami z tytułu zapłaty zachowku musi liczyć się z tym, że jej roszczenie ulega przedawnieniu. Termin przedawnienia wynosi pięć lat od ogłoszenia testamentu. Natomiast roszczenie przeciwko osobie o uzupełnienie zachowku z powodu zapisów windykacyjnych lub z tytułu otrzymanych darowizn od spadkodawcy, przedawnia się z upływem lat pięciu od otwarcia spadku. Czyli termin przedawnienia należy liczyć od daty śmierci spadkodawcy.
Wszelkie dodatkowe informacje odnośnie zachowku uzyskają Państwo kontaktując się z Kancelarią.
radca prawny Paweł Szkil
