{

Odszkodowania

"Szkoda" czyli uszczerbek majątkowy lub niemajątkowy

W polskim systemie prawnym nie występuje definicja „szkody”. Pojęcie szkody należy definiowac zgodnie z językiem potocznym, który za szkodę uznaje uszczerbek majątkowy lub niemajątkowy. Nie oznacza to, że przepisy prawa polskiego nie odnoszą się do szeroko rozumianej szkody. Definują nie tylko podmiot odpowiedzialny za wyrządzoną szkodę, ale określają zakres ustalenia wysokości szkody.

Odpowiedzialności za szkodę jest oparta na zasadzie winy osoby, która ją wyrządziła. Wynika to wprost z art. 415 kodeksu cywilnego, który wskazuje, że kto z winy swej wyrządził szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. Przy czym szkoda może wynikać z działania lub zaniechania i może być oparta również na zasadzie ryzyka i słuszności.

Odpowiedzialność za szkodę

Do wykazania odpowiedzialności za szkodę niezbędne jest ustalenie szkody i zdarzenia wywołującego szkodę oraz związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy zdarzeniem, a szkodą. Bez wykazania powyższych elementów nie ma możliwości dochodzenia roszczeń odszkodowawczych.

Ustalając wysokość odszkodowania należy brać pod uwagę zakres odpowiedzialności sprawcy szkody. W myśl art. 361 § 1 kodeksu cywilnego zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Sprawca szkody w ramach naprawienia szkody, co do zasady zobowiązany jest również do pokrycia straty, którą poszkodowany poniósł lub zwrotu korzyści, które poszkodowany mógłby uzyskać, gdyby mu szkody nie wyrządzono (utracone korzyści).

Obowiązek naprawienia szkody

Zdarzenia z którymi łączy się obowiązek naprawienia szkody to: czyny własne, czyny cudze, szkody wyrządzone przez zwierzęta, szkody powstałe w wyniku sił przyrody, a także szkody powstałe z aktu normatywnego lub działania organów państwa. Ponadto obowiązek naprawienia szkody może wynikać bezpośrednio z zawinienia działania lub zaniechania, z którego szkoda nastąpiła, bądź też w związku z zawartą umową, jak w przypadku odpowiedzialności zakładów ubezpieczeń.

Obecnie najczęstszymi sprawami odszkodowawczymi są sprawy dotyczące mienia. W tej grupie można zaobserwować, że prym wiodą sprawy dotyczące szkód samochodowych, które również są określane jako szkody komunikacyjne. Wynika to wprost z rosnącej liczby pojazdów, co w konsekwencji przekłada się na wzrost liczby zdarzeń wywołujących szkodę komunikacyjną. Przy czym zazwyczaj są to sprawy kierowane p-ko zakładom ubezpieczeniowym w związku
z zaniżeniem wysokości odszkodowania.

Odszkodowania osobowe

Do co raz liczniejszych spraw odszkodowawczych należą również odszkodowania osobowe. W tej grupie należy wyróżnić odszkodowania za cierpienia fizyczne lub psychiczne określane mianem zadośćuczynienia za doznane krzywdy. Są to odszkodowania za skutki wyrządzonej szkody na zdrowiu lub życiu. Tego rodzaju roszczenia są dochodzone zazwyczaj przy uszczerbku na zdrowiu spowodowane wypadkiem komunikacyjnym lub innym zdarzeniem powodującym ujemne skutki na zdrowiu poszkodowanego. Częstymi roszczeniami odszkodowawczymi są również sprawy za śmieć osoby najbliższej, przy czym tutaj można wyróżnić dwa rodzaje roszczeń. Zadośćuczynienie za śmierć osoby najbliższej i związane z tym negatywne przeżycia psychiczne oraz dochodzenie kosztów utrzymania, gdy zmarły był żywicielem rodziny i nastąpiło znaczne pogorszenie ich sytuacji życiowej.

Występując z roszczeniem odszkodowawczym to na poszkodowanym będzie spoczywał zawsze obowiązek wykazania szkody i jej wysokości. Wynika to wprost z art. 6 kodeksu cywilnego, który wskazuje, że ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Zatem to poszkodowany musi wykazać wystąpienie szkody, jej wysokości oraz musi udowodnić związek przyczynowo skutkowy pomiędzy działaniem lub zamieszaniem sprawcy szkody i wystąpieniem szkody.
W przypadku szkód majątkowych oszacowanie szkody zazwyczaj nie nastręcza znacznych trudności. Wartość szkody to spadek wartości majątku w stosunku do wartości sprzed szkody. Trudności pojawiają się przy szacowaniu wartości odszkodowania tytułem zadośćuczynienia za doznane cierpienia fizyczne i psychiczne powstałe wskutek doznanego uszczerbku na zdrowiu.

W takim przypadku nie występują żadne normy prawne określające w jaki sposób należy wycenić odczuwane długotrwale dolegliwości bólowe lub psychiczne na skutek doznanej krzywdy.

W tego rodzaju sprawach ocena jest pozostawiona obiektywności sędziowskiej, co nie oznacza zupełnej swobody przy ocenie danej sprawy. Przede wszystkim sąd bierze się pod uwagę intensywność, rozmiar i okres trwania danych dolegliwości, a także ogólną zamożność społeczeństwa i siłę nabywcza pieniądza. Zadośćuczynienie ma kompensacyjny charakter, co oznacza, że ma odzwierciedlać ekonomiczną odczuwalną wartość. Nie może prowadzić do rażąco wygórowanej kwoty odszkodowania, a także nie może być rażąco niskie w stosunku do doznanych cierpień.
Wskazana powyżej problematyka stanowi jedynie ogólny zarys dochodzenia roszczeń odszkodowawczych i nie wyczerpuje poruszanego zagadnienia.

W celu uzyskania dokładnej informacji o zakresie i sposobie świadczonej pomocy prawnej zachęcamy do kontaktu z Kancelarią. Uzyskają Państwo pełną i wyczerpującą informację o sposobie świadczonej pomocy prawnej z zakresu roszczeń odszkodowawczych. Zarówno na etapie przed sądowym, jak i w razie konieczności reprezentacji przed sądem.

Pytania i odpowiedzi

Odszkodowanie za uszczerbek na zdrowiu przysługuje każdemu, kto wskutek wypadku, wyrządzonej szkody doznał uszkodzenia ciała lub doznał rozstroju zdrowia. Musi zaistnieć związek przyczynowo skutkowy pomiędzy cudzym działaniem lub zaniechaniem, a powstaniem uszczerbku na zdrowiu. Ponadto szkodę w postaci uszczerbku na zdrowiu należy wykazać dokumentacją medyczną, dokumentacją wypadkową oraz w miarę możliwości zeznaniami świadków, nagraniami, zdjęciami itp. Wysokość odszkodowania uzależniona będzie od rozmiaru uszczerbku na zdrowiu.

Roszczenie o odszkodowanie za uszczerbek na zdrowiu można zgłosić bezpośrednio po wystąpieniu uszczerbku. Przy czym zalecam, aby najpierw zebrać pełną dokumentację medyczną i dopiero wówczas wystąpić o odszkodowanie. Odszkodowanie za uszczerbek na zdrowiu przedawnia się nie wcześniej niż upływem lat trzech od dnia kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i osobie zobowiązanej do jej naprawienia. Przy czym termin ten nie może być dłuższy niż dziesięć lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę. W sytuacji, gdy uszczerbek na zdrowiu jest wynikiem zbrodni lub występku roszczenie o odszkodowanie ulega przedawnieniu z upływem lat dwudziestu od dnia popełnienia przestępstwa bez względu na to, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia.

W przypadku wystąpienia szkody należy najpierw zgłosić na piśmie roszczenie o odszkodowanie do ubezpieczyciela sprawcy szkody. Można również wystąpić z żądaniem bezpośrednio do sprawcy szkody. Wraz ze zgłoszeniem szkody należy przedstawić posiadaną dokumentację dotyczącą szkody.  

W przypadku zaniżenia odszkodowania należy złożyć odwołanie do ubezpieczyciela i przedstawić argumenty za jego podwyższeniem. Ubezpieczyciel ma 30 dni na decyzję. W przypadku negatywnej odpowiedzi pozostaje droga sądowa

Odszkodowanie za śmierć osoby, przysługuje najbliższym członkom rodziny zmarłego. Przepisy prawa nie wskazują kogo należy uznawać za najbliższego członka rodziny. Przy czym w oparciu
o doświadczenie życiowe i więzy rodzinne zazwyczaj będą to: małżonek, rodzice, dzieci zmarłego, a niekiedy i jego wnuki.

Przepisy prawa nie wskazują ile można otrzymać odszkodowania tytułem zadośćuczynienia za doznane krzywdy i cierpienia fizyczne. Kwota odszkodowania uzależniona jest od rodzaju cierpień fizycznych, psychicznych i powstałych ograniczeń w życiu w związku z doznaną szkodą. Ponadto wpływ na wysokość odszkodowania ma również długość okresu występowania cierpień fizycznych i psychicznych. Kolejną przesłanką od której może być uzależnione zadośćuczynienie to wartość nabywcza pieniądza i zamożność społeczeństwa. Im wyższa zamożność społeczeństwa, tym wyższe odszkodowanie tytułem zadośćuczynienia.

Zapraszam do kontaktu

Zadzwoń pod numer 502 593 872 lub 85 744 60 17

Możesz również wysłać wiadomość email poprzez formularz kontaktowy lub zgłosić się pod adresem ul. Henryka Sienkiewicza 7 lok. 95 15-092 Białystok